OGÓLNA BUDOWA I NAZEWNICTWO MIECZA.

  Każdy kompletny miecz czy szabla składa się z głowni (nazywanej niekiedy klingą lub brzeszczotem) oraz z rękojeści, która wraz z pochwą stanowi jego oprawę. Termin GŁOWNIA jest niestety nieprecyzyjny. Określa się nim w zasadzie tę część miecza, która wybiega z rękojeści, ale tę nazwę stosuje się również, gdy mówimy o mieczu bez rękojeści, a więc określa się nią i to, co widzimy w całkowicie zdekompletowanym mieczu (bez jelca, okładzin i głowicy). Można więc najprościej przyjąć, że miecz całkowicie zdekompletowany to sama głownia, natomiast w przypadku miecza oprawionego mamy do czynienia z głownią oraz z rękojeścią (ewentualnie i z pochwą).
Głownię miecza (i szabli) dzielimy umownie na zastawę, moc i sztych. Wewnątrz rękojeści - a więc widoczny tylko w zdekompletowanej broni - znajduje się trzpień rękojeści (trzpień, trzpień głowni), czyli przedłużenie głowni stanowiące jakby "kręgosłup" rękojeści, na który nasadzone są jej elementy składowe, a więc jelec, trzon i głowica. Miejsce, gdzie trzon rękojeści przechodzi w zastawę nazywamy nasadą głowni.

   Części miecza.

Zastawa najczęściej posiada płazy lub zbrocze (zbrocza), nieco rzadziej strudziny oddzielone od siebie żeberkami. Płazy, zbrocza czy strudziny biegną czasem aż do sztychu, a nawet na całej długości głowni (w niektórych mieczach zbrocze zaczyna się już na trzpieniu rękojeści). Płazem nazywa się też zwyczajowo boczną powierzchnię głowni (w odróżnieniu od ostrza) na całej jej długości, bez względu na występujące strudziny, żeberka czy nawet ość. Każda głownia obosieczna posiada dwa ostrza, choć najczęściej na zastawie miecz nie jest ostrzony, a niektóre głownie posiadają nawet specjalnie zatępiony odcinek umożliwiający uchwycenie miecza przed jelcem - ricasso. W wielkich mieczach piechoty, ricasso bywa oddzielone od reszty zastawy wąsami (na rysunku nie zostały pokazane).

   Rys. 2

Najczęściej spotykane przekroje głowni mieczów obosiecznych (tzw. "profil poprzeczny", albo "szlif głowni miecza").

Dla większej przejrzystości tego tekstu wprowadziłem jeszcze następujące pojęcia, z którymi w literaturze się nie spotkałem, a które okazały się konieczne przy omawianiu dynamiki i budowy miecza:


   Rys. 3

Płaszczyzny, osie i profile miecza.

Płaszczyzna główna (płaszczyzna cięcia) miecza
Płaszczyzna przebiegająca wzdłuż osi głowni, oraz przez jelec i rękojeść. Dzieli ona (tylko funkcjonalnie) miecz na stronę zewnętrzną (prawą) i wewnętrzną (lewą). W przypadku broni asymetrycznej (szabla, kord, tasak, miecz z głownią inkrustowaną) jest to również podział geometryczny

Płaszczyzna boczna miecza.
Płaszczyzna przebiegająca wzdłuż osi głowni (miecza), prostopadła do osi jelca.

Profil boczny miecza.
Przekrój głowni widoczny w płaszczyźnie bocznej (przekrój leżący w płaszczyźnie głównej).

Profil główny (podłużny) miecza.
Przekrój głowni widoczny w płaszczyźnie głównej (przekrój leżący w płaszczyźnie bocznej).

Jesteś na stronie http://www.platnerz.com